بازار فرش شهر موکت ملکی در رشت

پیشینهٔ درهم‌تنیدنِ الیاف در ایران برای تولید منسوجات به‌خصوص پارچه، به هزارهٔ پنجم پیش از میلاد می‌رسد. آثار گران‌بها و زیبایی که از بخش‌های مختلف ایران به دست آمده، گواه آن هستند که منسوجات ارزشمند و بحث‌برانگیزی در این دوران وجود داشته‌اند، از جمله تابوت سفالی دوران دالما، همچنین آینهٔ مسیِ زنگ‌زدهٔ نوعِ ایلامی در سیلک و سایر مناطق.

بعد از گذشت سالیان متمادی، تقریباً در هزارهٔ دوم پیش از میلاد، انسان توانست چگونگیِ به‌هم‌ریسیدنِ نخ‌ها و ساختنِ طناب را کشف کند. این اکتشاف مانند تمام اکتشاف‌های تاریخ فواید بسیار سودمندی برای هنر و صنعتِ آن دوران داشت. از جمله آن‌که از رشته‌های درهم‌تنیدهٔ طناب‌مانندی برای زیباییِ ریشه‌های فرش استفاده می‌کردند. آثار به‌دست‌آمده از مناطقی مانند گورهای مارلیک، قلعهٔ کوتی در دیلمان، و همچنین تپه حسنلو نزدیک نقده شاهدهایی بر این ادعا هستند.

قدمت فرش‌بافی و به‌طور کل منسوجات در ایران بسیار زیاد است. آثار زیبا و تفکربرانگیزی از دوره‌های مختلف کشف شده‌اند که نمی‌توان آن‌ها را به‌طور دقیق به یک دورهٔ خاص نسبت داد. گاهی یک اثر طیِ گذشتِ سالیانِ دراز و طی سلسله‌های مختلف ساخته شده‌است.

بازار فرش شهر موکت ملکی در رشت

ایلخانیان و تیموریان

فرش‌های دورهٔ ایلخانان زیاد شناخته‌شده نیستند. در این مورد محققی به نام آرمی برینگز نظریه‌ای ارائه داده که دارای نقاط ضعف بسیاری است و در درستی آن به دیدهٔ تردید باید نگریست. بر پایهٔ نظر او نقاشیهایِ فرش‌های دورهٔ تیموریان دقیقاً خصوصیاتِ فرش‌های این دوران را بازمی‌تابند. به عبارت دیگر با دیدن این نقاشی‌ها می‌توان به تمام ویژگی‌های بافتی و ظاهری و به‌طور کل تاریخچهٔ آن‌ها پی‌برد. اما از آن‌جا که نقاشی‌های به‌دست‌آمده از هنر فرش‌بافی این دوران بسیار محدود هستند، پس اطلاعات زیادی از فرش‌های این دوره در دست نیست و درست همین‌جاست که سستیِ نظریهٔ برینگز هویدا می‌شود.

دورهٔ صفویان

فرش‌های ایران در دورهٔ صفویان به بالاترین حد خود در زیبایی و بافت رسیدند که این مهم به‌دلیل پشتیبانی شاهان قدرتمندی چون شاه عباس و دسترسی فراوان به مواد مورد نیاز برای بافت فرش و همچنین به‌رسمیت‌شناختنِ فرش به‌عنوان کالایی برای تجارت بوده‌است