دکتر مریم توانگر در رشت

توضیحات بیشتر:

دندانِ جنینی (Neonatal teeth) دندان‌هایی هستند که از بدو تولد در بالای لثه وجود دارند (که قبلاً رویش پیدا کرده اند) و دندان‌های نوزادی در طول ماه اول زندگی از لثه بیرون می‌آیند. بروز دندان‌های جنینی به میزان قابل توجهی متفاوت از رشد آن‌ها طی نوزادی است. دندان‌های طبیعی و دندان‌های جنینی می‌توانند دندان‌های شیری طبیعی کودک باشند که زودتر از زمان جوانه می‌زنند. در صورت امکان باید این دندان‌ها را حفظ کرد. اما ممکن است این دندان‌ها اضافی و بخشی از سیستم طبیعی دندانی نباشند که در آن صورت کشیده می‌شوند.

معمولاً هیچ مداخله‌ای توصیه نمی‌شود مگر اینکه این دندان‌ها مشکلاتی را برای نوزاد یا مادر ایجاد کرده باشند. با این حال برخی کشیدن این دندان‌ها را توصیه می‌کنند زیرا می‌توانند نوک زبان یا لثه‌های نوزاد را ملتهب یا زخم کنند. در غیر این صورت آن‌ها باید تا حد ممکن در دهان حفظ شوند تا احتمال از بین بردن جوانه‌های دندانِ دائمی با دندانِ ناتال کاهش یابد. اگر نوزاد مبتلا به هیپوپروترومبینمی است، نباید آن را از بین برد. در صورت بروز عوارضی که نیاز به برداشتن دندان‌های جنینی دارند، باید رادیوگرافی دندان، انجام و توسط دندانپزشک اطفال ارزیابی و پیگیری شود.

غالباً دندان‌های جنینی در مرکز فک پایین هستند. ساختار ریشه‌ای کمی دارند و توسط بافت نرم به انتهای لثه متصل می‌شوند و اغلب متحرک هستند. بیشتر اوقات، دندان‌های جنینی مربوط به بیماری نیستند. با این حال، گاهی اوقات ممکن است با ناهنجاری‌های زیر مرتبط باشند:

• سندرم الیس ون کرولد (Ellis–van Creveld syndrome)
• سندرم هالرمن – استریف (Hallermann–Streiff syndrome)
• سندرم پیر رابین (Pierre Robin syndrome)
• سندرم سوتوس (Sotos syndrome)

تکامل و رشد دندان چگونه است؟

تکامل فرآیند پیچیده‌ای است که طی آن دندان‌ها از سلول‌های جنینی تشکیل می‌شوند، رشد می‌کنند و به بخش دهان می‌روند. اگرچه بسیاری از گونه‌های متنوع دارای دندان هستند اما رشد دندان‌های حیوانات نیز تا حد زیادی مشابه انسان است. برای اینکه انسان از دهان و دندانِ سالم برخوردار باشد، مینای دندان، عاج، سمنتوم و ریشه باید در طی مراحل مناسب رشد جنین ایجاد شوند. دندان‌های اولیه (شیری) از هفته ششم تا هشتم در رحم و دندان‌های دائمی در هفته بیستم در رحم شروع به تشکیل می‌کنند. عدم رشد دندان، در این دوره باعث می‌شود بعدها هرگز دندانی به وجود نیاید.

بسیاری از تحقیقات در تعیین فرآیندهای شروع رشد دندان، متمرکز شده‌اند. به طور گسترده‌ای پذیرفته شده است که در بافت‌های اولین قوس شاخه‌ای عاملی وجود دارد که برای رشد دندان، ضروری است. جوانه دندان، تجمع سلول‌هایی است که در نهایت دندان را تشکیل می‌دهند و در نهایت به سه قسمت اصلی تبدیل می‌شوند:

• اندام مینا
• پاپیل
• فولیکول

مینای دندان، از اپیتلیوم مینای دندانِ خارجی، اپیتلیوم مینای داخلی، شبکه ستاره‌ای و لایه متوسط تشکیل شده‌اند. این سلول‌ها باعث آملوبلاست می‌شوند که مینا و اپیتلیوم مینای دندان را کاهش می‌دهد. رشد سلول‌های حلقه گردنی در بافت‌های عمیق‌تر، غلاف ریشه‌ای اپیتلیال هرتویگ را ایجاد و شکل ریشه دندان را تعیین می‌کند. پاپیلای دندانی، حاوی سلول‌هایی است که به ادونتوبلاست تبدیل می‌شوند، سلول‌هایی که عاج‌ساز هستند. به علاوه، اتصال بین اپیتلیوم مینای داخلی و پاپیلای دندان، شکل تاج دندان را تعیین می‌کنند. فولیکول دندان، باعث ایجاد سه بخش مهم می‌شود:

• سمانتوبلاست‌ها: سمانتوبلاست‌ها سمنتوم دندان را تشکیل می‌دهند.
• استئوبلاست‌ها: استئوبلاست‌ها باعث ایجاد استخوان آلوئول در اطراف ریشه می‌شوند.
• فیبروبلاست‌ها: فیبروبلاست‌ها رباط‌های پریودنتال را ایجاد می‌کنند که دندان‌ها را به استخوان آلوئول متصل می‌کنند.