مرکز درمانی و توانبخشی لقمان در مراغه

توانبخشی روانی اجتماعی چیست؟افراد مبتلا به بیماری های روانی و سایر اختلالات روانپزشکی اغلب در جنبه های مختلف زندگی خود از جمله کار، وظایف اجتماعی و تحصیلات نیاز به کمک دارند. روشی که می تواند به افراد در مدیریت علائم و بهبود عملکرد کمک کند، توانبخشی روانی – اجتماعی (PSR) است.
توانبخشی روانی – اجتماعی یک رویکرد درمانی است که هدف آن کمک به بهبود زندگی افراد معلول می باشد. هدف از توانبخشی روانی – اجتماعی انتقال مهارتهای عاطفی، شناختی و اجتماعی است که به افراد مبتلا به بیماریهای روانی کمک می کند تا در جوامع خود به طور مستقل زندگی و کار کنند.
مروری بر تاریخچه توانبخشی روانی – اجتماعی
تا دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، افراد مبتلا به بیماری روانی شدید اغلب در بیمارستانها بستری می شدند. از آن زمان، رویکرد برای درمان بیماری های روانی به طور قابل توجهی تغییر کرده و نهادینه سازی شده است.
امروزه تمرکز بر کمک به افراد دارای مشکلات بهداشت روانی ایجاد استقلال و کمک به آن ها برای زندگی در محیط های اجتماعی است. در حالی که هنوز ننگ و برجسب زدن مرتبط با بیماری های روانی وجود دارد اما توانبخشی روانی اجتماعی به دنبال شکستن تعصب و گسترش پذیرش و آگاهی جامعه است.
توانبخشی روانی – اجتماعی از مدل به اصطلاح بهبودی بیماری روانی استفاده می کند. هدف از این توانبخشی بهبودی کامل است، اما به عنوان یک فرآیند و نه یک نتیجه تلقی می شود. این رویکرد بر توانایی بالقوه بهبودی فرد و همچنین توانمندسازی، اجتماعی، حمایت و مهارتهای کنار آمدن متمرکز است.
هر مسیر متفاوت و منحصر به فرد است و توانبخشی روانی – اجتماعی صرف نظر از توانایی و پیامدهای بیماری می تواند به افراد در یافتن معنا، امید و رشد کمک کند.
اصول توانبخشی روانی – اجتماعی
صرف نظر از فرم خدمات بهداشت روان، هدف اصلی کمک به افراد برای موارد زیر است:
امیدبخشی (Hopeful): ممکن است افراد به دلیل شرایطی که دارند احساس نا امیدی کنند. توانبخشی برای کمک به بیماران برای افزایش امید به آینده است.
توانمند سازی (Empowered): هر کس باید احساس کند که می تواند اهداف خود را تعیین کند و از قدرت و استقلال برای دستیابی به این اهداف برخوردار باشد.
تمرکز بر مهارت ها (Skilled): هدف از توانبخشی ارائه مهارتهایی به افراد است كه به آنها كمك می كند تا شرایط خود را مدیریت كنند و زندگی مورد نظر خود را داشته باشند. این شامل مهارت های زندگی، مهارت های حرفه ای، مهارت های اجتماعی و سایر موارد است.
حمایت گری (Supported): روانپزشکان باید از مراجعین خود پشتیبانی کنند و به آنها کمک کنند تا روابط و ارتباطات اجتماعی خود را در جامعه توسعه دهند.
تعدادی از اصول اساسی توانبخشی روانی – اجتماعی وجود دارد که روش روانشناسان را در این زمینه گسترش می دهد. این اصول عبارتند از:
همه افراد پتانسیلی دارند که می توان آنها را توسعه داد.
مردم حق تعیین سرنوشت خود را دارند.
تمرکز بر روی نقاط قوت فرد است تا علائم.
هر کس نیازهای مختلفی دارد.
خدمات حرفه ای باید اجباری باشد و در عادی ترین شرایط ممکن ارائه شود.
تمرکز بر روی مدل اجتماعی مراقبت است (برخلاف مدل پزشکی).
به جای تمرکز بر گذشته، بر حال تمرکز دارد.
درمان توانبخشی روانی – اجتماعی ماهیتی چندرشته ای و غالباً روانی-اجتماعی دارد. این دیدگاه باور دارد که بیماری های روانی، جنبه های مختلف زندگی از جمله سیستم های بیولوژیکی، اجتماعی و روانشناختی را تحت تأثیر قرار می دهد. هر یک از این سیستم ها نه تنها تحت تأثیر حالات روحی قرار دارند، بلکه به طور جدایی ناپذیری با هم مرتبط هستند. اگر چیزی روی یک ناحیه تأثیر بگذارد، می تواند بر سایر مناطق نیز اثر داشته باشد.
توانبخشی روانی – اجتماعی رویکردی فرد نگر دارد. به این معنا که برای افراد مختلف ممکن است روش های مختلفی اتخاذ کند. این روش ممکن است سایر متخصصان پزشکی و روانی برای شرکت در روند درمان به کار گیرد. مراقبت های فردی می تواند به ترکیبی از خدمات و درمان موثر نیاز داشته باشد. این امر اغلب مستلزم تسهیل دسترسی به بخشهای مختلف برای مراقبتهای بهداشتی است.
به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به بیماری روانی ممکن است به خدمات توانبخشی بهداشت روان مبتنی بر مهارت های اساسی زندگی و اجتماعی تمرکز کند، اما همچنین به درمان هایی شامل دارو و یک روان درمانی خاص نیز نیاز داشته باشد.
توانبخشی روانی – اجتماعی، رویکرد تیمی، اطمینان از دسترسی افراد به ابزارها و منابع لازم برای دستیابی به اهداف تعیین شده را تضمین می کند.درمان یک بیماری بر علائم خاص فرد متمرکز است، در حالی که توان بخشی بر مشکلات وی متمرکز است.چه افرادی می توانند از توانبخشی روانی اجتماعی استفاده کنند؟
توانبخشی روانی – اجتماعی می تواند به بسیاری از افراد کمک کند، اما همه افراد مبتلا به بیماری روانی به آن احتیاج ندارند. در بعضی
از افراد، دارو، درمان یا ترکیبی از هر دو ممکن است برای بازگرداندن عملکرد کافی باشد. توانبخشی زمانی می تواند مفید باشد که افراد برای بازگشت به عملکرد خود به کمک های بیشتر نیاز داشته باشند.
کسانی که می توانند از توانبخشی روانی اجتماعی بهره مند شوند عبارتند از:
افرادی که برای بازیابی عملکرد کامل پس از درمان به کمک نیاز دارند.
افراد معلول که در بسیاری از زمینه های زندگی به کمک مداوم نیاز دارند.
افرادی که ضمن عملکرد احساس می کنند به حمایت و کمک احتیاج دارند.
افرادی که فاقد محیط و منابع حمایتی برای عملکرد مناسب هستند.
افراد مبتلا به بیماری روانی مزمن و شدید می توانند از خدمات توانبخشی روانی – اجتماعی بهره مند شوند. توانبخشی می تواند به آنها کمک کند مهارتهای اساسی را که به آنها امکان عملکرد و مدیریت شرایطشان را می دهد تسلط پیدا کنند. افراد دارای ناتوانی های ذهنی و شناختی می توانند از یادگیری زندگی و مهارت های اجتماعی و خودمراقبتی بهره مند شوند.
زمان تشخیص بیماری روانی دوره گذار مهم است. بیماران ممکن است برخی از عملکردها را از دست بدهند، اما رویکردهای جدید به آنها امکان می دهد وضعیت خود را بهتر کنترل کنند. شرایط رفتن به مدرسه، کار یا دوستی با دیگران را دشوار می کرد. این می تواند بسیاری از جنبه های زندگی از جمله وضعیت شغلی، وضعیت زندگی و زندگی خانوادگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
هنگامی که شرایط اساسی با درمان رفع شد، روند توانبخشی می تواند به افراد در به دست آوردن مهارت ها و حمایت مورد نیاز برای زندگی کامل کمک نماید.
رویکردها در توانبخشی روانی – اجتماعی
توانبخشی روانی-اجتماعی مبتنی بر این ایده اصلی است که افراد انگیزه کسب استقلال را دارند و می توانند برای رسیدن به اهدافشان سازگار شوند.
رویکردهایی که در حال حاضر در توانبخشی روانی – اجتماعی استفاده می شود ترکیبی از بهترین شیوه های مبتنی بر شواهد و شیوه های جدید و امیدوار کننده است. صرف نظر از استراتژی های خاص ، تأکید بر بازیابی عملکرد اجتماعی و روانی است.

مرکز درمانی و توانبخشی لقمان در مراغه