چگونه واکسن آنفولانزا بزنیم؟
چرا واکسن آنفولانزا اهمیت دارد؟
چگونه واکسن آنفولانزا بزنیم؟
آنفولانزا یکی از شایعترین بیماریهای ویروسی فصلی است که هر ساله میلیونها نفر را در سراسر جهان درگیر میکند. ویروس آنفولانزا میتواند از شکل خفیف تا بسیار شدید بروز کند و حتی در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، منجر به بستری شدن یا عوارض جدی شود.
تزریق واکسن آنفولانزا یکی از مؤثرترین روشهای پیشگیری از ابتلا به این بیماری یا کاهش شدت علائم آن است. این واکسن سیستم ایمنی بدن را آموزش میدهد تا در مواجهه با ویروس واقعی، سریعتر و قویتر عمل کند.
۱. واکسن آنفولانزا چیست و چگونه عمل میکند؟
واکسن آنفولانزا حاوی ویروسهای غیرفعال یا ضعیفشدهی آنفولانزا است که نمیتوانند بیماری ایجاد کنند، اما بدن شما را وادار به تولید آنتیبادی میکنند.
این آنتیبادیها در صورت تماس با ویروس واقعی، باعث میشوند بدن به سرعت آن را شناسایی و نابود کند.
به همین دلیل، تزریق سالانهی واکسن آنفولانزا باعث تقویت ایمنی بدن در برابر گونههای جدید ویروس میشود.
نکته مهم: چون ویروس آنفولانزا هر سال جهش پیدا میکند، واکسن نیز باید هر سال تجدید شود تا با گونههای جدید تطبیق داشته باشد.
۲. بهترین زمان تزریق واکسن آنفولانزا
زمان تزریق واکسن اهمیت زیادی دارد. بهترین زمان برای تزریق، اوایل پاییز (شهریور تا آبان) است، چون حدود ۲ هفته طول میکشد تا سیستم ایمنی بدن آنتیبادی لازم را تولید کند.
اگر دیرتر واکسن بزنید (مثلاً در زمستان)، همچنان مفید است اما ممکن است در برابر ابتلای زودهنگام به ویروس، محافظت کافی ایجاد نشود.
۳. چه افرادی باید واکسن آنفولانزا بزنند؟
هر فردی بالای ۶ ماه میتواند واکسن آنفولانزا بزند، اما برخی گروهها بیشتر در معرض خطر ابتلا و عوارض شدید آنفولانزا هستند و حتماً باید واکسن بزنند:
-
سالمندان بالای ۶۵ سال
-
کودکان ۶ ماه تا ۵ سال
-
زنان باردار (در هر مرحله از بارداری)
-
بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی، ریوی یا دیابت
-
افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
-
کارکنان مراکز درمانی، معلمان، پرستاران و کسانی که در مکانهای شلوغ کار میکنند
در مقابل، افرادی که به ترکیبات واکسن یا تخممرغ حساسیت شدید دارند باید قبل از تزریق با پزشک مشورت کنند.
۴. مراحل تزریق واکسن آنفولانزا
تزریق واکسن بسیار ساده است و معمولاً فقط چند دقیقه طول میکشد.
مراحل معمول تزریق:
-
مشاوره قبل از واکسن:
پزشک یا پرستار از شما دربارهی سابقه بیماریها، آلرژیها و داروهایی که مصرف میکنید سؤال میپرسد. -
آمادهسازی واکسن:
واکسن درون سرنگ آماده میشود و محل تزریق (معمولاً بازوی چپ یا عضله دلتوئید) ضدعفونی میگردد. -
تزریق واکسن:
تزریق معمولاً عضلانی است و فقط چند ثانیه طول میکشد. درد یا سوزش خفیف طبیعی است. -
استراحت کوتاه بعد از تزریق:
بهتر است ۱۵ دقیقه پس از تزریق در محل بمانید تا در صورت بروز واکنش آلرژیک سریع، رسیدگی انجام شود.
۵. مراقبتهای بعد از تزریق واکسن
بعد از تزریق، ممکن است علائم خفیفی تجربه کنید که نشانهی فعال شدن سیستم ایمنی بدن است و جای نگرانی ندارد.
علائم طبیعی پس از واکسن:
-
درد یا قرمزی در محل تزریق
-
احساس خستگی یا بدندرد خفیف
-
تب خفیف یا لرز
-
سردرد
مراقبتهای لازم:
-
ناحیه تزریق را تمیز و خشک نگه دارید
-
از ماساژ دادن محل تزریق خودداری کنید
-
در صورت درد، از کمپرس سرد استفاده کنید
-
آب زیاد بنوشید و استراحت کنید
-
اگر تب دارید، میتوانید با مشورت پزشک از استامینوفن استفاده کنید
علائم معمولاً در ۱ تا ۲ روز برطرف میشوند. اگر تب شدید، تنگی نفس یا واکنش آلرژیک (ورم، خارش یا کهیر) داشتید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
۶. آیا واکسن آنفولانزا باعث ابتلا به بیماری میشود؟
خیر!
واکسن آنفولانزا حاوی ویروس غیرفعال است و نمیتواند باعث بیماری شود.
برخی افراد بعد از تزریق احساس خستگی یا تب خفیف میکنند، که ناشی از واکنش ایمنی طبیعی بدن است نه ابتلا به آنفولانزا.
۷. تزریق واکسن آنفولانزا در خانه
امروزه برخی مراکز بهداشتی و داروخانهها خدمات تزریق واکسن در منزل ارائه میدهند.
در صورت استفاده از این خدمات، حتماً توجه کنید که:
-
واکسن در شرایط زنجیره سرد (یخچالی) نگهداری شده باشد.
-
تزریق توسط فرد آموزشدیده یا پرستار دارای مجوز انجام شود.
-
از تاریخ انقضا و برند واکسن اطمینان حاصل کنید.
۸. انواع واکسن آنفولانزا
واکسنهای موجود معمولاً به دو نوع اصلی تقسیم میشوند:
-
واکسن تزریقی (Inactivated Influenza Vaccine)
-
رایجترین نوع
-
برای اکثر افراد مناسب
-
ویروس غیرفعال دارد و ایجاد بیماری نمیکند
-
-
واکسن اسپری بینی (Live Attenuated Vaccine)
-
حاوی ویروس ضعیفشده
-
فقط برای افراد سالم بین ۲ تا ۴۹ سال قابل استفاده است
-
برای زنان باردار یا افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف توصیه نمیشود
-
۹. واکسن آنفولانزا هر چند وقت یکبار باید زده شود؟
واکسن آنفولانزا باید سالانه تزریق شود.
زیرا ویروسهای آنفولانزا مرتب تغییر میکنند و واکسن سال قبل در برابر گونههای جدید محافظت کافی ندارد.
۱۰. نکات کلیدی و توصیههای مهم
-
واکسن را در فصل پاییز و قبل از شروع موج سرماخوردگی و آنفولانزا بزنید.
-
اگر تب یا بیماری حاد دارید، تزریق را تا بهبود به تأخیر بیندازید.
-
در زمان بارداری، مشورت با پزشک زنان الزامی است.
-
در کودکان زیر ۹ سال که برای اولین بار واکسن میزنند، دو نوبت تزریق با فاصلهی ۴ هفتهای لازم است.
-
واکسن را فقط از داروخانهها و مراکز معتبر تهیه کنید.
۱۱. فواید واکسن آنفولانزا
-
کاهش احتمال ابتلا به آنفولانزا تا ۶۰٪
-
کاهش شدت علائم در افراد مبتلا
-
جلوگیری از بستری در بیمارستان بهویژه در سالمندان و بیماران مزمن
-
کاهش انتقال ویروس در محیطهای کاری و آموزشی
سخن پایانی
واکسن آنفولانزا یکی از سادهترین و مؤثرترین راهها برای حفظ سلامت در فصل سرماست. تزریق سالانهی این واکسن نهتنها از ابتلا به بیماری جلوگیری میکند، بلکه در صورت ابتلا نیز شدت و مدت علائم را بهطور چشمگیری کاهش میدهد.
با انتخاب زمان مناسب، تزریق در مراکز معتبر و رعایت مراقبتهای ساده قبل و بعد از تزریق، میتوانید با خیال آسوده از فصل پاییز و زمستان بدون آنفولانزا لذت ببرید.
