علت ریزش مو و درمان آن
چرا موها میریزند و چطور میتوان جلوی آن را گرفت؟
علت ریزش مو و درمان آن
مو یکی از مهمترین نشانههای زیبایی و اعتمادبهنفس است. وقتی ریزش مو شروع میشود، خیلی از افراد احساس نگرانی و حتی اضطراب پیدا میکنند. شاید هر روز با دیدن چند تار مو روی بالش یا برس، این سؤال در ذهنت بیاید:
«چرا موهام دارن میریزن؟ و چطور میتونم جلویش رو بگیرم؟»
خبر خوب این است که در بیشتر موارد، ریزش مو قابل درمان است، فقط باید علت دقیق آن مشخص شود. در ادامه با هم، از دلایل اصلی ریزش مو گرفته تا روشهای درمان و تقویت موها را بهصورت کامل بررسی میکنیم.
مو چگونه رشد میکند؟
قبل از اینکه درباره ریزش مو حرف بزنیم، باید کمی ساختار مو را بشناسیم.
هر تار مو از فولیکولی در زیر پوست سر رشد میکند. فولیکولها مثل کارخانههای کوچکی هستند که در چرخههای سهمرحلهای فعالیت میکنند:
-
مرحله رشد (آناژن): رشد فعال مو که ممکن است ۲ تا ۶ سال طول بکشد.
-
مرحله استراحت (کاتاژن): فولیکول استراحت میکند و رشد متوقف میشود.
-
مرحله ریزش (تلوژن): موی قدیمی میافتد تا جای خود را به موی جدید بدهد.
در حالت طبیعی، هر روز بین ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو میریزد و این کاملاً طبیعی است. اما وقتی تعداد موهای ریختهشده از موهای درحال رشد بیشتر شود، ریزش غیرطبیعی آغاز میشود.
علتهای اصلی ریزش مو
ریزش مو فقط یک دلیل ندارد؛ گاهی ژنتیک است، گاهی ناشی از استرس یا تغذیه نامناسب. در ادامه مهمترین عوامل را توضیح میدهیم
۱. وراثت و هورمونها (آلوپسی آندروژنیک)
این نوع ریزش مو که به آن طاسی ارثی هم میگویند، شایعترین علت در مردان و زنان است.
هورمونی به نام دیهیدروتستوسترون (DHT) باعث میشود فولیکولهای مو کوچکتر شوند و موها به مرور نازک و کمپشت شوند.
در مردان، معمولاً از ناحیه شقیقه یا وسط سر شروع میشود.
در زنان، بیشتر بهصورت پخش و کمپشتی مو در کل سر دیده میشود.
درمان:
-
داروی موضعی ماینوکسیدیل (با تجویز پزشک)
-
قرصهای ضد DHT مثل فیناستراید (فقط برای مردان)
-
تغذیه مناسب و استفاده از مکملهای مخصوص مو
-
در موارد پیشرفته، کاشت مو یا مزوتراپی
۲. استرس و فشار عصبی
شاید باورت نشود اما استرس میتواند چرخه رشد مو را مختل کند. در زمان استرس شدید، فولیکولها زودتر وارد مرحله استراحت میشوند و موها زودتر میریزند.
این نوع ریزش معمولاً ۲ تا ۳ ماه بعد از یک رویداد استرسزا (مثل بیماری، جراحی، طلاق یا اضطراب طولانی) شروع میشود.
درمان:
-
خواب کافی و آرامسازی ذهن
-
مصرف غذاهای مقوی مثل مغزها، سبزیجات و پروتئین
-
ماساژ پوست سر با روغنهای طبیعی مثل نارگیل یا رزماری
-
در صورت نیاز، مراجعه به پزشک برای بررسی سطح هورمونها و ویتامینها
۳. کمبود ویتامینها و مواد معدنی
بدن برای رشد مو به مواد مغذی خاصی نیاز دارد. کمبود این مواد یکی از دلایل مهم ریزش مو در خانمها و آقایان است.
ویتامینها و مواد موثر در سلامت مو:
-
آهن: کمبود آن باعث کمخونی و ریزش مو میشود.
-
ویتامین D: برای رشد فولیکولهای جدید ضروری است.
-
بیوتین (ویتامین B7): تقویتکننده اصلی تار مو.
-
روی (Zinc): در ترمیم بافت و کنترل چربی پوست سر نقش دارد.
-
پروتئین: مو از کراتین ساخته شده، پس بدون پروتئین قوی نمیماند.
درمان:
-
آزمایش خون برای بررسی کمبودها
-
مصرف مکملها با نظر پزشک
-
تغذیه غنی از سبزیجات، گوشت بدون چربی، تخممرغ، آجیل و لبنیات
۴. تغییرات هورمونی در زنان
هورمونها نقش مهمی در سلامت مو دارند. تغییرات ناشی از بارداری، زایمان، شیردهی یا یائسگی میتواند باعث ریزش موقت مو شود.
بهخصوص بعد از زایمان، سطح هورمونها افت میکند و موها وارد فاز استراحت میشوند.
درمان:
-
معمولاً خودبهخود طی چند ماه بعد از زایمان برطرف میشود
-
تغذیه مقوی، مصرف مکملهای مخصوص زنان و ماساژ پوست سر میتواند روند بازگشت رشد مو را تسریع کند
۵. بیماریها و داروها
برخی بیماریها مثل اختلالات تیروئید، دیابت، لوپوس یا کمخونی، باعث ضعیف شدن فولیکولها میشوند.
همچنین مصرف بعضی داروها (مثل داروهای ضدافسردگی، فشار خون یا شیمیدرمانی) هم ممکن است باعث ریزش موقت یا دائمی مو شود.
درمان:
-
بررسی دقیق علت با پزشک
-
تنظیم دوز دارو یا جایگزینی آن
-
مراقبتهای تقویتی همزمان با درمان بیماری زمینهای
۶. رژیمهای غذایی سخت و کاهش وزن ناگهانی
رژیمهای بسیار کمکالری یا حذف گروههای غذایی (مثل حذف کربوهیدرات یا چربی کامل) باعث میشود بدن در وضعیت هشدار قرار بگیرد و رشد مو متوقف شود.
درمان:
-
بازگشت تدریجی به رژیم متعادل
-
مصرف ویتامینهای گروه B، آهن و پروتئین
-
نوشیدن آب کافی و استراحت مناسب
۷. استفاده نادرست از مواد شیمیایی و حرارتی
رنگ مو، دکلره، اتوی مو و سشوار مداوم دشمن فولیکولهای مو هستند. این کارها ساقهی مو را میشکنند و باعث ریزش و نازکی مو میشوند.
درمان:
-
پرهیز از رنگ و دکلره تا چند ماه
-
استفاده از شامپوهای ملایم و ماسکهای طبیعی مثل آلوئهورا و روغن نارگیل
-
کوتاه کردن موهای آسیبدیده برای تحریک رشد جدید
درمانهای مؤثر برای ریزش مو
حالا که علتها را شناختیم، بیایید سراغ درمانها برویم. درمان ریزش مو همیشه باید بر اساس علت باشد، اما چند روش کلی تقریباً در همه موارد مفیدند
۱. تغذیه سالم، اولین گام درمان
یک رژیم غذایی سرشار از پروتئین، آهن، ویتامینهای گروه B و اسیدهای چرب امگا۳ برای تقویت فولیکولها ضروری است.
غذاهای مفید برای مو:
تخممرغ، ماهی سالمون، اسفناج، گردو، عدس، شیر و زغالاخته.
۲. ماساژ پوست سر
ماساژ روزانه پوست سر باعث افزایش جریان خون و تغذیه فولیکولها میشود.
میتوانید از روغنهای طبیعی مثل:
-
روغن کرچک (برای ضخیم شدن مو)
-
روغن رزماری (تحریک رشد مو)
-
روغن نارگیل یا بادام (تقویت ساقه مو)
استفاده کنید.
۳. استفاده از شامپو و محصولات تخصصی
شامپوهای ضدریزش حاوی بیوتین، کافئین، نیاسین یا عصاره گیاهان مثل جینسینگ و گزنه میتوانند رشد مو را تحریک کنند.
البته باید حداقل چند هفته استفاده شوند تا اثرشان دیده شود.
۴. درمانهای پزشکی نوین
اگر ریزش شدید است، پزشک ممکن است روشهای تخصصیتر را پیشنهاد دهد:
-
مزوتراپی مو: تزریق ترکیبات تقویتی زیر پوست سر
-
PRP (پلاسمای غنی از پلاکت): تزریق خون غلیظشده خود فرد برای تحریک فولیکولها
-
لیزر تراپی کمقدرت: برای افزایش جریان خون در پوست سر
-
کاشت مو: برای طاسیهای دائمی
درمانهای خانگی مفید
برخی مواد طبیعی، به رشد مو کمک میکنند و استفاده منظم از آنها باعث ضخیمتر شدن تار مو میشود.
ترکیبهای خانگی محبوب:
-
ماسک زرده تخممرغ و روغن زیتون – تقویت ساقه مو
-
ماسک آب پیاز – سرشار از گوگرد، محرک رشد مو
-
ماسک ژل آلوئهورا – آرامبخش پوست سر و ضدشوره
-
ماسک روغن نارگیل با چند قطره روغن رزماری – افزایش خونرسانی و درخشندگی
پیشگیری بهتر از درمان
پیشگیری از ریزش مو آسانتر از درمان آن است. چند نکته ساده اما کلیدی
-
رژیم غذایی متعادل و پر از مواد مغذی داشته باش.
-
از شامپو و محصولات شیمیایی قوی دوری کن.
-
از اتو و سشوار زیاد استفاده نکن.
-
موها را بهآرامی خشک کن، نه با حوله زبر.
-
به اندازه کافی بخواب و استرس را مدیریت کن.
جمعبندی: موهای سالم از درون ساخته میشوند
ریزش مو همیشه نشانهی پیری یا ژنتیک نیست. خیلی وقتها بدن فقط به کمی توجه و تغذیهی بهتر نیاز دارد.
اگر علت دقیق ریزش را پیدا کنی و سبک زندگیات را اصلاح کنی، میتوانی دوباره شاهد رشد و درخشندگی موهایت باشی.
به یاد داشته باش: درمان ریزش مو یک فرآیند تدریجی است، نه یک معجزهی یکشبه. صبر، تغذیه درست و مراقبت مداوم کلید بازگشت سلامت مو هستند.
