دکتر ماندانا معتمدی در تهران

سرطان پستان (به انگلیسی : Breast cancer) به نوعی سرطان گفته می‌شود که از بافت پستان آغاز می‌شود.

 نشانه‌های این سرطان شامل توده ، تغییر در شکل ظاهری، فرورفتگی‌های کوچک پوستی، خروج مایع از نوک پستان، نوک فرورفتهٔ پستان یا پوست قرمز و خشک (پوسته‌پوسته) پستان باشد.

در بیماران دچار متاستاز ، دردهای استخوانی، تورم و بزرگی گره‌های لنفاوی ، تنگی نفس  یا زردی (یرقان) هم ممکن است دیده شود

عوامل خطرساز جهت ابتلا به سرطان پستان شامل جنسیت مؤنث، چاقی ، عدم فعالیت بدنی، الکلیسم ، درمان جایگزینی هورمون پس از یائسگی ، پرتوهای یونیزان ، منارک  زودهنگام (آغاز قاعدگی ) در سن‌های پائین‌تر، دیر بچه‌دار شدن یا عدم بارداری، سابقهٔ قبلی سرطان پستان و سابقهٔ خانوادگی سرطان پستان است.

در حدود ۵–۱۰٪ موارد زمینهٔ ژنتیکی  و از والدین به ارث می‌رسد که می‌توان به جهش‌های ژنی اشاره کرد. منشأ بیشتر سرطان‌های پستان از سلول‌های دیوارهٔ مجاری شیر  و لوبول‌های شیرساز است.به آن سرطان‌هایی که از مجاری شیری نشأت می‌گیرند «کارسینوم درجای مجاری پستان» و به آن‌هایی که از کیسه‌های کوچک شیرساز نشأت می‌گیرند، کارسینوم لوبولار می‌گویند.

 در حدود ۱۸ زیرگروه از سرطان پستان وجود دارد. برخی از آن‌ها نظیر «کارسینوم درجای مجاری» از رشد و تکامل ضایعات پیش‌سرطانی ناشی می‌شوند. تشخیص سرطان پستان از طریق انجام بیوپسی از بافت مشکوک امکان‌پذیر است. وقتی تشخیص قطعی شد، آزمایش‌های دیگری انجام می‌شوند تا معلوم شود آیا سلول‌های سرطانی به بیرون از پستان نیز گسترش یافته‌اند یا خیر. و همچنین کدام روش درمانی مؤثرتر خواهد بود.

دربارهٔ مزایای غربالگری  سرطان پستان در برابر مضرات آن بحث و تردیدهایی وجود دارد. مطابق یک بررسی در سال ۲۰۱۳ توسط بنیاد همیاری کاکرین ، معلوم نیست که مضرات ماموگرافی بیشتر از مزایای آن در تعداد فراوانی از زنانی باشد که ماموگرافی‌شان مثبت است اما سرطان پستان ندارند. 

کارگروه خدمات پیشگیرانه در ایالات متحده  در یک بررسی در سال ۲۰۰۹ دریافت که در گروه سنی ۴۰ تا ۷۰ سال، مزایای آن بیشتر است و به‌همین دلیل، توصیه نمود که زنان از سن ۵۰ تا ۷۴ سالگی، هر دو سال ماموگرافی شوند. در کسانی که احتمال زیادی دارند به سرطان پستان مبتلا شوند، از دو داروی تاموکسیفن و رالوکسیفن جهت پیشگیری استفاده می‌شود. 

جراحی دوطرفهٔ پستان و برداشتن آن‌ها یکی دیگر از راه‌های پیشگیری در موارد پُرخطر است. در مبتلایان به سرطان پستان از درمان‌هایی چون جراحی ، پرتودرمانی ، شیمی‌درمانی ، هورمون‌درمانی و درمان هدفمند استفاده می‌شود. انواع جراحی نیز مختلف است و شامل ماستکتومی ، جراحی‌های حفظ پستان یا برداشتن کامل آن می‌شود. جراحی‌های ترمیمی و بازسازی پستان نیز در همان هنگام یا در زمانی دیگر صورت می‌پذیرد.در افرادی که سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته‌است، درمان‌ها معطوف به بهبود کیفیت زندگی و راحتی فرد انجام می‌گیرند

عواقب سرطان پستان بر حسب نوع سرطان، مرحلهٔ بالینی آن و سن فرد متغیر است.

 نرخ بقا ۵ ساله در بریتانیا  و ایالات متحده آمریکا بین ۸۰ تا ۹۰٪ است. در کشورهای در حال توسعه  نرخ بقا پائین‌تر است. در سطح جهانی، سرطان پستان شایع‌ترین سرطان زنان  است و ۲۵٪ همه موارد را شامل می‌شود  

در سال ۲۰۱۸ میلادی، ۲ میلیون بیمار جدید و ۶۲۷٬۰۰۰ مورد مرگ ناشی از آن گزارش شد. این سرطان در کشورهای توسعه‌یافته شایع‌تر است و میزان شیوع آن در زنان، ۱۰۰ برابر مردان است

بر پایهٔ اظهار متخصصان در ایران، سالانه هشت هزار نفر به سرطان پستان مبتلا می‌شوند و شیوع ابتلا به سرطان پستان در بین زنان ایرانی حدود ۳۰ تا ۳۵ مورد در ۱۰۰ هزار نفر است

توده‌های پستان

توده‌های پستانی در مراحل اولیه قابل تشخیص نیستند اما بزرگ‌تر شدن توده‌ها با لمس قابل بررسی هستند.

درد پستان

ترشحات نوک پستان

تغییرات موضعی پوست پستان

تغییر یکطرفه اندازه و شکل پستان

ترشحات نوک پستان  حتماً باید بررسی شوند. فرورفتگی نوک پستان اگر جدیداً رخ داده‌است ممکن است نشانهٔ سرطان پستان باشد. تغییرات پوست به رنگ قرمز یا سیاه‌پوست سینه و پوست پرتقالی شدن پستان از نشانه‌های احتمالی سرطان هستند که باید بررسی شوند

دکتر ماندانا معتمدی در تهران