دکتر رحمت اله سری در تهران

جراحی شانه
درد شانه یکی از مشکلات شایع در ارتوپدی می باشد که می تواند بدلیل مشکلات شانه یا خارج شانه ( از جمله بیماریهای گردن ، بیماریهای داخلی ، جراحی و قلبی ) باشد که معاینه شانه به خوبی و تاحدود زیادی بین آنها افتراق می دهد. البته مطالعات تصویربرداری مثل عکس ساده ، ام آر آی ( MRI ) و … به تایید تشخیص کمک می کند. جراحی شانه به صورت جراحی آرتروسکوپی ( بسته یا لیزری ) و یا باز قابل انجام است.شانه، یکی از انعطاف پذیر ترین اندام ها در بدن انسان است و این اجازه را به انسان می دهد تا بازوهای خود را به جهت های گوناگون حرکت دهد. در صورتی که شانه های انسان دچار مشکل شود ، جراحی شانه ، یکی از متداول ترین روش هایی است که برای درمان انواع مشکلات شانه مورد استفاده قرار می گیرد. اما معمولا پزشکان به سرعت توصیه نمی کنند که بیمار تحت عمل جراحی قرار گیرد بلکه ابتدا روش هایی غیر از عمل جراحی را بر روی بیمار امتحان می کنند و در صورت عدم نتیجه مطلوب اقدام به عمل جراحی می نمایند. از این رو در این مقاله بیشتر درباره این بیماری و عوارض ناشی از عمل جراحی آن پرداخته ایم.

عوارض جراحی شانه
عوارض جراحی شانه شامل

عفونت
آسیب عصبی
آسیب عروقی
پارگی مجدد تاندون
خشکی مفصل شانه
عود بیماری
می باشد. در کل موفقیت جراحی های شانه بسته به شرایط بیمار متفاوت بوده ولی معمولا حدود ٩٠ درصد موفقیت آمیز است . یکی از بیماریهای شانه که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد سندرم گیرکردن ( Impingement ) می باشد که در بیمارانی که با فعالیتهای بالای سر دچار درد می شوند و درد آنها با دارو و فیزیوتراپی ( و سایر روشهای غیر جراحی ) بهبود نمی یابد ، کاربرد دارد.

جراحی کردن شانه چه عوارضی ممکن است داشته باشد؟
همانطور که می دانید هر دارو و عمل جراحی، عوارضی را نیز در پی خواهد داشت که جراحی شانه نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد. از این رو در ادامه چند نمونه از مهمترین عوارض جراحی شانه را بیان کرده ایم:

بروز عفونت و قرمزی در اطراف شانه
ایجاد درد، حساسیت و سفتی در عضلات شانه
در برخی از مواقع ممکن است در روزهای بعد از عمل جراحی دچار تورم و تب شود.
بروز خونریزی های غیر طبیعی
احساس سوزش و خستگی در دست و شانه
اقدامات پس از جراحی
پس از جراحی انجام فیزیوتراپی جهت جلوگیری شانه پیشنهاد می شود. مشکل شایع دیگر بیماریهای تاندونهای روتاتور کاف هست که در موارد پارگی های کامل و یا پارگی های بالای ۵٠ درصد یا پارگی های مقاوم به فیزیوتراپی ، به خوبی با جراحی قابل درمان می باشند. پس از جراحی برای مدت ۶ هفته آویز گردنی توصیه می شود و بیمار برای مدت ٣ ماه نباید دست عمل شده را به صورت فعال بالا ببرد. البته ممکن است درد شانه تا ۶ ماه پس از جراحی باقی بماند.

بیماری دیگر شانه منجمد یا یخ زده است که بیماری بسیار دردناک و طول کشنده می باشد و حدود ١٨ تا ٢۴ ماه طول می کشد . در این بیماری حرکات شانه در تمام جهات محدود و دردناک بوده و بیمار را از خواب بیدار می کند و عملکرد فرد را مختل می کند. یکی از درمانهای موثر آن جراحی آرتروسکوپی ( لیزری ) است. پس از جراحی انجام حرکات شانه و فیزیوتراپی مکرر پیشنهاد می شود . عوارض جراحی آن شامل شکستگی بازو یا دررفتگی شانه و آسیب عصبی معمولا گذرا هست .

دررفتگی مکرر شانه
بیماری دیگر دررفتگی مکرر شانه می باشد که دررفتگی بیش از دو مرتبه نیاز به جراحی خواهد داشت . پس از جراحی برای مدت ۶ هفته آویز گردنی توصیه می شود و برای مدت ۶ ماه نباید فعالیت ورزشی شدید انجام دهد. یک بیماری دیگر دردناک شانه ، رسوب کلسیم در تاندونهای روتاتورکاف هست که به آن تاندنیت کلسیفیه گفته می شود که یکی از درمانهای آن جراحی می باشد که سبب بهبود سریع درد می شود. یکی از عوارض مهم پس از جراحی ، خشکی مفصل شانه هست که پس از مدت خاصی از جراحی بسته به صلاحدید جراح حرکات شانه و فیزیوتراپی توصیه می شود.

هزینه جراحی شانه
جراحی مشکلات شانه به صورت بسته یا آرتروسکوپی (لیزری ) و باز انجام می شود . در صورتی که بیمار بیمه تکمیلی داشته باشد در عمده بیمارستانها هزینه جراحی رایگان می شود و فقط هزینه وسایل جراحی بایستی پرداخت شود که بسته به تعداد و نوع وسایل متفاوت است. در عمل ترمیم روتاتور کاف ( تاندونهای شانه ) به صورت آرتروسکوپی (بسته یا لیزری ) در بیماران با بیمه تکمیلی تقریبا رایگان یا مبلغ ناچیزی نیاز است و هزینه وسایل جراحی آرتروسکوپی بسته به شدت پارگی و نوع وسایل متغیر است که بعضی از بیمه های تکمیلی نیز هزینه وسایل را نیز متقبل می شوند.

آشنایی با انواع روش های جراحی شانه
به طور کلی جراحی کردن شانه به ۲ روش جراحی آرتروسکوپی و جراحی باز شانه صورت می گیرد.

روش جراحی آرتروسکوپی:
در این روش عمل جراحی شانه پزشک ارتوپد، یک دستگاه بسیار نازک که شبیه به مداد است را با برش هایی کوچک در سطح شانه به داخل آن فرو می برد تا
بتواند به کمک لنزها و دوربین های تعبیه شده بر روی آن مفصل های داخل شانه را ببیند. لنزهایی که به کمک این دستگاه نازک وارد شانه بیمار شده است تصاویر را بر روی مانیتوری که روبروی پزشک قرار دارد، منتقل می کند و پزشک به کمک آن می تواند خیلی راحت مشکل بیمار را تشخیص دهد. این روش عمل جراحی به صورت سرپایی انجام می شود و کمترین میزان ممکن عوارض جانبی را دارد.
جراحی باز شانه
روش دیگری که برای جراحی شانه مورد استفاده قرار می گیرد، جراحی باز است. این روش جراحی ممکن است برای تعدادی از بیماران لازم و ضروری باشد و تشخیص بیماری آنها به کمک روش آرتروسکوپی امکان پذیر نباشد. روش جراحی باز در بسیاری از مواقع نتایج مطلوب تر و بهتری را برجای می گذارد. در این روش، در شانه بیمار برش های کوچکی به اندازه چند اینچ ایجاد می شود و جراح به کمک آکرومیون استخوان را حذف می کند. روش جراحی باز برای درمان پارگی های بزرگ و یا انتقال تاندون در مقایسه با روش جراحی آرتروسکوپی روش بهتر و کارآمدتری می باشد.
عمل باز جراحی
در عمل باز ترمیم روتاتورکاف معمولا فقط هزینه جراحی پرداخت می شود و نیازی به وسیله خاصی نیست و لذا نیازی به پرداخت هزینه وسیله جراحی نمی باشد. نتایج طولانی مدت هر دو روش تقریبا مشابه است هرچند ریسک عوارضی مثل عفونت ، خشکی مفصل شانه و آسیب عصبی و دوره دردناک طولانی تر پس از جراحی ، در روش باز بیشتر است.
در مورد دررفتگی مکرر شانه ، در صورت عدم نقص استخوانی ، ترجیحا روش آرتروسکوپی انتخابی می باشد و نتیجه درمان آرتروسکوپی ( لیزری) مناسب و حدود ٩٠درصد می باشد. در این مورد معمولا روش باز پیشنهاد نمی شود . هزینه وسایل آرتروسکوپی بسته به میزان آسیب و نوع وسایل متفاوت است . در موارد خاصی که بدلیل نقص استخوانی روش باز انجام می شود هزینه وسایل جزیی می باشد.

در مورد تاندنیت کلسیفیه روش جراحی معمولا به صورت آرتروسکوپی ( بسته یا لیزری )انجام می شود . که هزینه جراحی توسط بیمه تکمیلی پرداخت می شود ولی هزینه وسایل آرتروسکوپی بسته به تعداد و نوع وسایل مصرفی متغیر است .

عمل جراحی شانه منجمد یا یخ زده
در مورد عمل جراحی شانه منجمد یا یخ زده روش انتخابی جراحی ، روش آرتروسکوپی یا لیزری است که هزینه جراحی توسط بیمه تکمیلی پرداخت می شود و معمولا هزینه وسایل مصرفی مختصر می باشد.
در مورد شکستگی های کتف، شانه ، بازو و آرنج هزینه جراحی توسط بیمه تکمیلی پرداخت می شود و هزینه وسایل بسته به نوع و تعداد وسایل متغیر می باشد که ممکن است آنهم توسط بیمه تکمیلی پرداخت شود.
در مورد تعویض مفصل شانه و آرنج هزینه جراحی نیز توسط بیمه تکمیلی پرداخت می شود و بیمار بسته به نوع بیمه تکمیلی ، ممکن استه فقط هزینه پروتز را کامل یا به صورت نسبی پرداخت کند و یا کاملا بدون هزینه می شود.

چگونگی جلوگیری از بروز مشکلات بعد از عمل شانه
معمولا پزشکان به بیمارانی که تحت جراحی شانه قرار می گیرند، انجام برخی از تمرینات ورزشی را توصیه می کنند. از این رو برای اینکه بتوانید از مشکلات و عوارض ناشی از عمل شانه جلوگیری نمایید، بهتر است برنامه های ورزشی تجویز شده توسط پزشک خود را به طور منظم و روزانه انجام دهید. تاکنون تجربه نشان داده است، بیمارانی که برنامه های ورزشی خود را به صورت مستمر انجام می دهند زودتر از سایر بیماران بهبود می یابند و نتایج مطلوب تری را دریافت می کنند.

دکتر رحمت اله سری در تهران

dr-rahmat-seri